پښور:د غلط معلوماتو خطر يوازې نه دا چې خلک يې په دېدې باور وي.ډير جعلي مواد ،کله چې د پام وړ اشخاصو لخوا شريک شي،د دوۍ په ډله ايزو پيرو باندې لوۍ تاثير راولي،او هغه پيروان چې په پايله کې يې د کتلو هسي خپروي ژر تر ژره،معلومات د ورځې ګرمې موضوع ګرځيدلۍ شي او حتۍ د برقۍ رسنيو لخوا هم پورته کيدۍ شي
په تيرو دوو لسيزو کې ،ټولنيزو رسنيو په نړيواله ټولنه کې د لاسرسي ژمنه کړې ده؛ د سترګو په پوسکتي کې د خبرونو او معلوماتو سره د دې ځاۍ سره په هر صورت نښل . قطر کې د خبر چينل ومنله”رسنۍ خپروونې او ښې راپور ورکولو د درجه بندي انډول لپاره حساسيت هڅولو تورن دۍ “
ټرولنګ کول،د سائيبر ځورونې او د پيژندنې غلا د اوسنې وخت عام دود دۍ، د ناسمو سرچينو پرته د غلط معلوماتو شريکول او پوسټ کول د بل ښه پيژندل شوۍ او نامتو عامه ارقامو بل عمل دۍ.آيا تاسو فکر کاوه چې غلط معلومات تاسو کولا ي شي وژني؟ د مشال خانناقانونه وژل لا هم د پاکستان اجتماعي يادښت کې تازه ده. دا په څرګنده توګه غير قانوني معلوماتو اغيزه ردوي.په باچا خان پوهنتون کې د هغوي پر خلاف شريک شوي مواد د هغه ګناه يې اعلان کړه.مشال ادعا کړې چې د هغه فيس بک حساب لرې شوۍ. مګر آن لائن ته ضروري دي چې د منصفانه خبرونو او غلط تر مينځ پريکړه وکړي.له دې امله هغه ګوټ چې ځوان مشال ي مړ کړو ،هيڅ کله يې د اجتماعي رسنيو د موادو تر شا د حقيقت پلټنه ونه کړله.
په دې وروستيو کې حتۍ د پاکستان پخوانۍ کورنيو چارو وزير ،چوهدرۍ نثار علي خان ټويټونو ته خبردارۍ ورکړۍ)غير متوجه پوسټ(کيدۍ شي د عدالت ،جمهوريت او د پاکستان سيسټم تهديد کړي
په فاټا کې د موبائل انټرنيټ غير رابطې
څو ورځې وړاندې پاکستان نواز ،يوه ويب مجله ،د پاکستان د ګر ځنده انټرنيټ په اړه ټويټ وکړو ،د تخنيکي پوهې نشتوالۍ او ضعيف سرچينې کارولو له امله سيمه ايز سازمان جوړونکۍ ټويټ کړۍ چې د”فاټا وګړو نفوس له يو کال راهيسې 3G/4G څخه راپديخوا له دي ځايه و تړل شي “ وروسته بيا د فاټا په مينځ کې د منحل کولو سرچينې تاييد کړه دوۍ ته د آن لائن انټرنيټ په ځواب کې د سر چينې اضافه کړه.وروسته سرچينه ادعا کوي چې د ۲۰۱۶ کال له جون ۱۲ څخه پورې د فاټا انټرنيټ خدمتونه په بشپړ فاټا کې ځنډول شوي دي
په هر صورت ،د مختلفو ادارو او د فاټا د سيمې څخه د مختلفو سرچينو تاييد شوي چې په ډيرو سيمو کې موبائل خدمتونه کار نه کوي.نه صرف 3G/4G خدمتونه،په غوره انتخا ېسيمه د مخابراتي شرکتونو ګرځنده خدمتونه يوازې 2G او د GPRS اړيکو سره لري.د سرچينې ادعا غلطه ده او يوازې د”لنډي کوتل “ دره لپاره او نه د فاټا ټوله برخه ده
داسي معلومات عام استماليدونکي او نړيوال ليدونکي غلط ګمراه کوي. د يواځې انټر نيټي ارتباطاتو په اړه نه يو بل غلط معلومات لکه دا چې د فاتا ټوله استازيتوب نه امنه ده، دا دا دۍ چې غلط معلومات کولۍ شي. د هر ځاۍ مثبت انځور زيانمن کړي او د انفرادي او ځاۍ په اړه د آن لائن وګړي بدګاه کړي.
د ټي اين اين راډيو رئيس طيب آفريدي دا وړانديز کوي چې دا کراس تاييد او د رسنيو پو ښښ خپاره شوې مقالې کولی شي د سم سر چينو سره د صيح معلوماتو په شريکولو کې مرسته وکړي يا هم د غلطی څخه مخنيوۍ وکړي
وروستي وائرل ويډيو
په اسلام اباد کې د نڅا ګوند او د آن لائن کارکوونکو په اړه د بريدونو په ټولنيزو رسينو کې خورا اروستي ويډيو په يو دښمنه نه ډول سره تبصره کوله.وروستي بيا موږ و موندله چې د ويډيو په ټولنيزه رسنيو کې شريکه ده په حقيقت کې په منځنی ختيځ کې د يو هيواد پورې اړه درلوده او د څو مياشتو زړه ده.دا د عام آن لائن کارونکي د جعلي ويډيو لخوا اغيزمن شوي .پرته له دې چې د تبصره کولو او ټولنيزو رسنيو په اړه پوهيږي اغيز من شوي
په يو ټويټ څه تيريدلي شی؟
څو ورځې مخکې يو ډير پوه او لوړ پوړ ژورنالست او اينکر پرسن د خپل ټويټر په ديوال کې ليکل شوۍ و چې د پی آئی اے اعجاز هارون د درې سوداګريزو طبقې څوکيو ته ځي او او الوتکه مسافرينو ته د څوکيو د نه شتون وئيلی شوي وو. څه موده وروستو د هغې د پيرو اصلي پوسټ بدل کړی او په خپل ديوال ې خپور کړ. دا يواځې وروسته و چې د پوستې غلط جزا وڅيړل شوه.
دا بدبختانه ده چې د ټولنيزو رسنيو د کارونې او د سائيبر دحکومتداری قوانينو په اړه د شعو ر بشپړ نشتوالی،چې د پام وړ پاملرنه يې په سترګو چلند کوي. د سائيبر امنيتي قوانين بايد د غلط معلوماتو په اړه واضح او سخت وي
هيڅ مسله تاسو سم يا نا سم نه وی موږ به د حقيقت په پوهيدو راپور وکړو
په خيبر پختون خواه(کے پی) کې، د اسلاميه کالج او د پوهنتون ښوونکی د مخدره توکيو د نيولو لپاره ونيول شو، د ټولنيزو رسنيو کارونکي ګرمه موضوع وګرځيده.د ډيری آن لائن کولو وروسته دا معلومه شوه چې ليکونکی په غلطه توګه نيول شوی.
مخکي کړۍ لکه څنګه چې تر لاسه شوي
همداسې قضيه چې موږ په خيبر پختونخواه کې د ځينو ډاکټرانو لخوا د وړانديز شوی خود مختار سيسټم په وړاندې د وروستي بريد په ترڅ کې وموندل شو،يو لوړ پوړی ژورنالست او شنونکی د خپل ټويټر په ديوال يو ډاکټر د د پخوانی پوسټ شريک کړ.وروسته بيا موږ موندله چې هغه څوک چې پوسټ ي ليکلی دی پخوانی وه او د هغه فيس بک په اړه تاييد او واضح يې کړه چې معلومات زاړه دي. سياسي فعاليتونو لپاره د حملې ايجنډه په کارولو کې کارول کيده
اړونده امکانات او د ورته مسايلو احتساب
دا د آن لائن ځنو کاروونکو د محتوياتو د پوهاوي او منابعو د نشتوالي له امله آن لائن اتباع ناسم کوي،کوم چې د خلکو نظريات ،وقار او باور ډير اغيز من کړی؛ په ورته حالت کې هيکرز او سکيمر هم د حرکت څخه ګټه پورته کوي تر څو د غلطې حقايق سره د ځينې کاسميټک ليدنی سره خپاره کړي او د دوۍ حساب ته امتياز ورکړي .نور مختلف آن لائن پاڼې او د ويب پاڼې پر مخ وړونکي هم د وضعيت څخه ګټه پورته کوي تر څو د ډيرو کليکونو،خوښيواو د ويب پاڼی ته ټريفک تر لاسه کړي.د شريکولو ځنډونه او خولې د آن لائن کاروونکو لخوا يو بل عام تمرين دۍ چې نور ټريفکونه هم ونيسي.
په افسوس سره دا هلته پاۍ ته نه رسيږي. جعلۍ خبرونو په ځواب کې د ټولنيزو رسنيو راتلونکۍ په ډيرو ستونزو کې کيدۍ شي د سائبر او رسنيو قوانين بايد ډير فعال وي.په پاۍ کي، د آن لائن کاروونکو لپاره اړين دۍ چې مخکې فکر وکړئ(ستاسو په زهن کې څه شي دۍ؟) ستاسو په ديوال کې د ځرولو لپاره ډزې کولی شي .د نورو وقارونو په تاثير وکړي
