اسلام آباد:د مطبوعاتو پر ضد وړاندي شوي آرډيننس ، چې د ملکې ماموريو يو تن ټپې شوی،په اسرار کې ډيری زاويان لري.لکه څنګه چې حکومت د وخت لپاره پريږدي،د هغه جوړښت تر شا حقيقي لاسونه بايد له منځه يوړل شي
د ستمبر په ۱۰ نيټه خبرونو په ډاګه کړه چې د پاکستان حکومت د چاپي رسنی تنظيمولو(پي پي ايم آر اې) آرډيننس وړانديز کوي.که څه هم حکومت د انتقاد تر لاسه کولو وروسته له هغه څخه بې برخې شو.
د حقيقت تعقبونکي د معلومات د وزارت او د پاکستان د مطبوعاتو شورا(پي سي پي) د يو شمير لوړ پوړو چارواکو سره بحث نورو لوبغاړو ته ګوته اښودله چې په اصل کې د نندارتون تر پوښښ لاندې راولي.
وړانديز شوي پي پي ايم آر اې د چاپ ميډيا اداره کول او د چاپ رسنيو تنظيمول او د ورځپانړو او دوره ايزو خپرولو لپاره د کلينک تدابير سره معارفي کول، پرته دې چې چارواکي اړتيا لري د ورځپاڼې اعالن فسخه کړي،که اړتيا وي
مسوده هم د رنګه موخه په چاپ چاپيرونو باندې د بريد اجازه ورکولو، دحاکميت جزايه ګوته کولو کې د قواعدو او مقداتو څخه د سر غړنې په شمول ده.
د مسودې په وړاندې،پي پي ايم آر اې” د طاقت لرې چې د هر چه څخه کوم ځانګړي معلومات تحقيق او پلټنه کول،کوم چې ممکن صالحيت کارول شي تر څو د دې لپاره توان ولري چې مسله او تصويب کړي “ په پاې کې د مسوده تجويز ورکوي” د ورځپاڼو، خبري اژانسونو، اداريانو ، ژورناليستانو او ناشرانو لپاره د عمل اخلاقي کوډ جوړ کړه شي “.
د پاکستان مطبوعاتي شورا(پي سي پي) په اړه د خبرو خپرونکي ورځپاڼې خپرونې، د ټولنې د مختلفو برخو کې جدي انديښنې رامنځ ته کړې چې په پشپړ ډول ژورناليزم يې”د کلکو قوانينو “ پلي کول دي
په فوري توګه، د دولت په خپله او د ستمبر په ۱۹ نيټه د اطلاعاتو معلوماتو او نشرياتو وزير مريم اورنګزيب په خبری کانفرنس کې اعلان وکړ چې د وزارت په داخلې خپرونو کې ناصر جمال مجرم وموندل شو. هغه د رسنيو جامې ته وويل چې پرته له دې چې اعلی چارواکي خبر کړي جمال د ځان نه کار وکړو.
د وزارت يو چارواکي، چې د رسنيو سره يې خبرې نه کولې وويل” دا د وزارت او پي سي پي د نظر مفکوره وه، په ځناګړې توګه د ملي شورا مشر صلاح الدين مينګل،فکر دغه د رسنيو تبليغات د مخنيوي لپاره يوه سلسله وه “
که څه هم په ۲۰۰۲ کې د يو قانون لاندې تاسيس شوي،په ۲۰۱۲ کې په واقعيت کې فعال و.وروسته له دې چې د ژورناليساتونو اتحادې استازو پکې برخه اخيستې وه او اوس هم د ليک او روح په ليکو کې د چلند اصول پلي کولو لپاره هڅې کوي.د ژورناليزم اخلاقي ساتلو لپاره د پي سي پي پر مختګ چټک شوي دی
سر چينه وايي، چې په مارچ کې کله وړانديز شوی مسوده،هغي په منځ کې د پي سي پي آفالونو مخه ونيوله،او دوی ته يې لارښوونه وکړه چې نور يې کار وکړي.هغه زياتوي”که چيرې يو څه غلط وي (دا اقداماتو په شمول د مطبوعاتو ټوټه کولو لپاره) پداسې حال کې چې هغې بايد هغه قضيې د اصولو څخه ليرې کړی وای “
يو بل چارواکي وائی چې(جمال) په قضيه کې اشاره شوې وه ځکه چې ليک يې خپل نوم درلود،پوښتنه يې وکړه”مګر ولې د منځني متغير افسر په داسي سند چمتو کړي چې د خپل دفاعي منطق په اړه يې مطبوعات مات کړي “
په ۲۶ جولائي،د وزارت مرستيال رئيس څخه يو ليک کوم چې وروسته معرفي شو، د پي سي پي مشرته د پاکستان د چاپ رسنيو تنظيم کونکي صالحيت”پي پي ايم آر اې “ د غښتلي او پر مختيه په اړه وينه وکړه.
دا رنګ، په ۱۷ اګست په ځواب کې،د پي سي پي مشر لخوا ويل شوي چې مسوده چمتو شوي ده. د پي سي پي غړو تر منځ د تبصره لپاره ويشلې ،د دې لپاره چې د مسودې شتون په اړه د دواړو دفترونو تر منځ تسلسل تصديق کړي.
د وزارت سيکر تر احمد نواز سکهيرا په دي اړه د خبري کولو څخه ډډه وکړه او اورنګزيب حقيقت تعقبونکي ته وويل،”حکومت د هيڅ قانون سره هيڅ تړاو نه لري چې د بيان د آزادي کوي “ هغي زياته کړه چې معموله د تحقيقاتو او حقيقت موندنې راپورونه وخت نيولي مګر اوسنی چټک دي.هغي د هم زياته کړه چې وزارت رسنيو ته په اسنتياو باور لري او معلومات ته د رسيدلو لپاره به د پارليمان نه بل پاس کيږي.
د اګست په مياشتي کې د پي سي پي مشر مينګل د حقايقو سره په اړيکه کې د پاکستان د رسنيو تنظيم کولو واک کې د پي سي پي پراختيا ته اشاره وکړه لکه” فعال عمل چې چيرې قوانين پلي شوي او سر غړونه يې نهجازات کيږي “ .هغه هم د راز وويل چې د يوې ورځپاڼې اعلاميه د پي سي پي د چلند څخه سر غړونه نه ده شوي.
د وضعيت په اړه يې په تبصرې کې وويل چې د داسې قوانينو په جوړولو کې يې هيڅ رول نه درلوده او په ځای يې د ژورناليستانو ادارو له تر اوسه د قانون په اړه خپل نظرونه شريک نه کړل نو ددې ډول” د رسنيو ضد قانون “پلي کولو کومه نښه نه وه
د ستمبر ۱۱ نيټه پي سي پي په خپل ۱۵ کلني غونډه کې په متفقه سره د پي پي ايم آر اې ۲۰۱۷ موافقه رد کړه
د پي سي پي غړي،خورشيد تنوير وويل چې د مطبوعاتو ضد وړانديز ناڅاپه واقع نه دی” يقينا وزارت د دې قانون جوړولو علم لرلو او پداسې حال کې چې تاسيسات د چاپيريال قوانينو سره د چاپ رسنيو کې رسی غوښتل “
د حکومت د موقف په اړه هغه وويل چې هغه د ځواب سره مطمئن نه دي” . د څنګه ممکن دي چې دومره مهم سند د وزارت د لوړ پوړو چارواکو په علم کې نشته “
هغي زياته کړه دا په دې،نا وه چې دوۍ په لاس کې ټول لاسونه وې يا ټول دومره کافی نه وو چې د داسې پراختيا څخه بې برخې پاتې شي
دی پي سي پي يو بل غړي چې نوم څرګنده ول نه غواړي همدارنګه د واحد منځنیکچې افسر د عمل مسوده جوړه کړه”د اړتيابايد سمه وڅيړل شي او د دې عمل تر شا ټول بايد عدالت ته واخيستل شي “
د نشرياتو وزارت لوړ پوړ چارواکی د هم وويل چې ډير ژر به د دی مسلې په اړه پوښتنې بشپړې شي تر څو د ټولې مسلې پاې ته ورسيږي
