پښور: د روغتياي کارپوهانو په وينه په پاکستان کي ۷۹ فيصده نه زياتي جينکي د حيض انتظام نه کوي چه د مرضونو ,شرمندګي او د ذهني مسئلو سبب ګر ځي چه د چپتياله او شرم له عمله د ټکان سبب ګرځي
په رئيل ميډيسن فاؤنډيشن کي د قامي ريسرچ منيجر افشا بهټي وائي چه د حيض دوران د ناقص طرز عمل له وجي د متيازو د جهاز (UTi) ناروغي کيدي شي چي بالا آخر د حوصلې او د اتناناتو او د رحم د عنق ناروغي سبب جوړ شي او د څيز په ښځو کي عقامت راوستي شي
بهټي نيوز لينز ته وويل چه” د زناناؤ په زياتره آبادي کي د حيض په باري کي د پوهني کمي وجه ذموږ په ټولنه کي د دغه ناروا موضوع شميرل دي “
افشا بټهي په د موقع يوا وينه کوونکي ده چه هر کال په ۲۸ مئ”د حفظ الصحدۍ عادت “ ورځ لمانزل کيږي
دولتي او غير دولتي تنظيموونکي سازمانونو”په اړه عادت ذده هر څه بدلون “ موضوع لاندي د پښور په پوهنتون کي د يو پروګرام انتظام کړي وو چه مقصد ي د حفظ الصحدې عادت په باري کي پوهاوي او تفاهم راوستل وي
حيض چه”موده “ ليا”مياشتنۍ “ هم ورته وئيل کيږي د مهبل له لاري د رحم په داخلي آزاديږي ،د وينۍ او مخاطي نسج منظم رخصتيدل دۍ. اول موده په عامه توګه زناناؤ کي د اته کاله نه تر پنځلس کاله پوري کيږي چه د بلوغت د پيل اشاره ده.
د بهټي پهوينه”د موضوع دمور او لور تر منځ هم نه بحث کيږي د کورني نارينه غړي خو پريږده “ هغي زياته کړه چه عادت ته د يو عام لاري کتل په کار دي او په دي د کورني ناريناؤ او د زناناؤ ترمنځ بحث کيدل ضرورت دې
خو د حقيقت دي چه په کوم تالار کي د غونډه وشوه هلته ښځينه اوريدونکئ او ذده کونکئ وي.دوئي وړانديز وکړو چه د آسانه نه دي چه د سړو سرهپه حيض مشغوليت وکړه شي. د حادثاتي نه وو بلکه عمدي وو،چي يوازۍ ښځي د ي غونډي ته رابللي شوي وي.ټولنيز او فرهنګي نورمونه په ښکاره د دي بحث درملنه کوي په خصوصي توګه د سړو سره ناروا دي
له دي حقيقت څرګنديږي چه تنظيمونکو رسينيو ته د ننه ورتلو اجازه ور نکړه چه کله نارينه خبريالانو د ي غونډي ته تلګ اوغوښتلو. د رسينيو کارکونکو ته د غونډي په باري کي ورستو مطبوعاتي اعلاميه ورکړه شوه او تنظيمونکو مرکي ورسره وکړي. په غونډه کي شريکي ښځينه زدوکونکو چه د ووينه کونکو خبري په برابري سره واوريدلي،د دوئي لپاره اول ځل وو چه داسي غونډي ته راغلي
بهټي وويل چه” ښځو ته د حفظ الصحې ورذدکولو لپاره د ښوونځي د ښوونکو او د ښځينه روغتياي کار کوونکو کردار مهم دي “.هغي وويل چه”دوئي د حفظ الصحي اړوند ناروغي په کمولو کي مهمه لوبه کولي شي او په د شان د روغتونو نه د دي مسئلي سره تړلي بار لري کولي شي “
د نيوز لينز پاکستان سره په خبرو کي هغي وويل چه لکهصفا اوبو او تشناب هسي د زناناؤ د عزت ژوند تيرولو لپاره د حفظ الصحي عادت يوه اساسي اړتيا لري
هغي وويل چه”عادت په جينکو کي د بلوغت اشاره ده.خو د ټولني سره د دوئي ټولنيز په اثر کړي او په خپلو ذده کړو کي د پام وړ اغيز پريږدي “
په غونډه کي برخه آخستونکي رومين خان نيوز لينز ته وويل چه د اول ځل دي چه هغي په داسي غونډه کي برخه واخسته چه هغي په داسي موضوع تمرکز وو چه کومه ډيره نه بحث کيږي. هغي زياتا کړه چه د بحث ګټور وو چه ښځو دوست ماحول کي وو
په پښورکي يو مذهبي عالم محمد مشتاق وويل چه قرآن کي اکثره د عادت ذکر شوي دي.هغي وويل چه د يو کتاب دي چه د مسلمانو د ژوند په هر برخه کي رهبري کوي
مشتاق وويل چه” عادت ته ناروا پام کول نه د په کار،ولي چه په قران کي د دي په باري کي په څو ځايونو کي ووئيل شوي دي. قران يو کتاب دي چه د ژوند هر اړخ روښانا کوي “
د RMF لاندي شوي قامي سروي په وړاندي اکثره جينکو ته تر بلوغت عمرته رسيدو پوري د عادت څه علم نه وي. چه دوئي ته کله د عادت لومړي دوره د په پوهني هسي راشي نو ود ئي په ډار او په شرم آخته شي.د شرم شخصي ټراما جوړا شي ولي چه ده،د چه سره هم نه شي شريکولي
افشا بهټي وويل چه”څه جينکئ ويري ترلاسه کړي ، چه يوه وژونکي ناروغي ده “.د هغي په ووينه”څه جينکئ د دي پريشاني چه له خپل تناسلي ، د ويني جريان نه ځان خلاصيدو لپاره په خود کشی غور وکړي “
په ناريناؤ، زناناؤ او په ټول نفوس کي د پوهاوي نشتون د عادت په باري کي يوه افسانه جوړه ده.په دي کي شامل دي، چه کله عادت ووشي نو غسل دي نه کړي، ګريځيدل ليا د څه مخصوص خوراک آخستو نه منع کيدل ،خو د دي څيزونو څه طبي ملاتړ نشته “
د حفظ الصحې عادت د پوهاوي رامنځته کړي او د عادت په لاره کي د افسانو ماتولو لپاره RMF ”جينکو او هلکانو بلوغت کتاب “ معارفي کړي دي
په نيو يارک کي د کولمبيا په پوهنتون کي د ماشوم دماغ ډاکتر او د سوشيو ميډيکل سائنسز ايسوسي ايټ پروفيسر ډاکټر مارني سومر وائي چه د کتاب مقصد جينکو او هلکانو ته د بلوغت له عمله په بدن کي د بدلونونو په باري کي اساسي پوهاوي ورکول دي . د دي کتاب ځائي نسخي پخوا په ګهانا،کمبوډيا، تنزانيا او ايتهوپيا کي معارفي کړي شوي دي
د RMF’s افشا بهټي په ووينه ژر به د ”پاکستان بلوغت کتاب “ ځائي نسخه معارفي کړه شي.د کتاب به په عامه توګه د څلورو ولايتونو د عامه سيکټر په ذده کوونکو کي ورکړه شي او ورستو د به وفاق انتظام لاندي په قبائلي سيمو کي هم ورکول کيږي
بهټي وويل چه” د کتاب په وړاندي د ټولو ولايتونو په خصوصي توګه د بلوچستان او خيبر پختون خواه نه د ذده کوونکو او ورذدو کوونکو ځواب د حيرانتياؤ او مثبت دي “.هغي زياتا کړه چه” دوئي د کتاب د جينکو لپاره ګټور موندلو او ځائي ټولني ته اړوند دي “
افشا وويل چه (RMF) د څلورو ولايتونو د ټيکسټ بک بورډ سره په تماس کي دي چه د کتاب که ټول نه نو څه برخه ي په نصاب کي اضافه کړي
