په صوبه خيبر پختون خواه کي دا خصوصي مکتبو زنانه استازان دا مکتبو دا خاوندانو دا لاسه په معاشونو کي تبعيض لري دغه استازان چه زموږ په راتلونکي نسل کي دا جنس فرق ورکولو دا پاره کار کوي په خپله دا دي ښکار شوي دي دا خصوصي مکتبو دا زنانه استازان دا نارينوو استازانو په مقابله کي دا يو شان کار باوجود لږ معاش تر لاسه کوي
بعيد چه دا خصوصي مکتبونو دا استازان هنر مند دي خو په دي ۲۱ صدي کي دوئ لږ معاش تر لاسه کوي دا خيبر پختون خواه معاشونو دستور ۲۰۱۳ برخه۹ لپاره دا غير هنرمندو ۱۵۰۰۰ پا کستاني کلدارو مقرر کولو باوجد هڼ دا خصوصي مکتبو هنرمند استازان معاش په دي هد نه ډير کم دي ده نه څارني له عمله دا استازانو دا بدبختي دا چه دا خصوصي مکتبو دا خاوندانو ګټه زياته وي دا خالي اټکلونو له مخے ۷۰ فيصده دا خصوصي دا مکتبو استازانو ته دا څه اضافي امتيازونو نه هسے کم نه کم ۳۰۰۰ نه تر۱۵۰۰۰ پورے کلدارے ورکول کيږي خو نادره نيمه حکومتي مکتبونه دا استازانو ته دا دواګوني بدلون دا ۱۲۰۰۰۰ پورے کلدارے ورکوي
دا خصوصي مکتبونو سرچيني معلومات شريکه وي چه دا مکتبونه دا طالب علمانو کلني فيسونه خو زياته وي خو دا استازانو په برخه کي دا ډير والي نه کوي په پرتله دا داعامه ښوويځي مکتبو استازان دا څه جندر تبعيض نه هسي ښکلي معاش او کټي پورته کوي چه کله دا يو خصوصي مکتب دا خاوند نه معلومه کړه شوه نو هغي وويل چه دا پښور په خصوصي مکتبونو کي دا جندر تبعيض يوه عامه خبره ده.
دا خصوصي مکتبونه دا اوړي دا ړخصتونو نه مخکي فيسونه آخلي خو څه خصوصې مکتبونه په دي رخصتونو کي خپل استازانو ته معاش نه ورکوي او سرچينئ دا هم تائيد کوي چه دا وجه دا چه ځني استازان دا اوړي موسم راتلو سره ستومانه شي مقامي حکومت ته په کار دي چه کله دا جون مياشتي رخصتونه را لنډ شي نو دي مسلے ته کتل په کار دي په خيبر پختون خواه کي دا ښوونيحي او روزنيحي او دا کار پاليسو کي داسے تعدل په کار دي چه داسي مواردومخنيوي ووشي چه دا خصوصي مکتبو خاوندان خپل مکتب خالي دا يو ګټور کاروبار له پاره نه چلوي
په کال ۲۰۱۰ کي دا اے اين پي حکومت دا پوهني رياست دا خصوصي مکتبونو منظم کول لپاره يوه مسوده جمع کړه خو دا دي مسودي په رنړه کي دا څه حساب کتاب نيشتوالي له وجه هيڅ قسم ګامونه پورته نه کړي شول سرچينئ چه خپل ځان شناخت نه غواړي وائ چه په دي مسوده عمل نه کيدل ده اولسي جرګي غړي په دي خصوصي مکتبونو کي خپلے برخي لري
دا صوبه خيبر پختون خواه لومړني او ثانوي زده کړي رپور له مخۀ په صوبه کي ټول۶۷۴۳ خصوصي مکتبونه دي چه زياتره دي پښاور په اولسوالي کي دي
دا حکومتي شمير مطابق په سا خصوصي مکتبونو کي ده زدکونکو شمير ۱۸،۲۴،۷۸۴ دي دا استازانو شمير ۸۵،۳۲۵دي چه په دي کي۴۴۴،۶۶ زنانه او ۴۰۸۵۹نارينه استازان دي په داسي حال کي په خيبر پختون خواه کي ۲۷۵۰۶ حکومتي مکتبونه دي او په دي کي دا زده کونکو شمير ۴.۲ ميلونه دي په دي مکتبونو کي تحريم شوي ليکني استازانو شمير ۱۴۳۳،۹۹ چه په دي کي ۹۲۲۴۳ نارينه او۵۱۱۵۶ زنانه استازان دي
دا يو خصوصي مکتب مدير نام نه برسيره کيدو په شرط حقيقت تعقبوونکي وويل چه زنانه او نارينه استازان په همدي توګه دا خدمت کوي خو سمسکي معاشونه حد مقررراتوده خصوصي ښونځيس سيکټور لپاره يو سخت ګران کار ښکاري دا معاشونو پرتلل استازانو سچيني وائ چه فسخه اکثر په خپله سرپريکړه وي او دوي دعوي کوي چه دا خپل حق غوښتنه ، لکه په معاش کي زياتوالي دا روزګار څخه دا لاس خلاصيدو دا خطر سره مخه مخ کړي دي استازانو لپاره يو داسي قرارداد په کار دي چه دوي پورا تعليمي کال محفوظه ولري په يو خبرتيه د دکارپاي ته فقري بايد ړنګه شي . په عامه توګه دا خصوصي مکتبونو خاوندان او دا دي استازان دا دندي په قرارداد کي په دا راضي شي چه دوي به خپل شکايتونه دا کار رياست ته نه وړي
په صوبه خيبر پختون خواه کي دا خصوصي مکتبونو ډير کم فيصد دا پاليسي لري چه استازان تر يو غونډه پوري دا خپل ځان سره محدود کړي خو دوئ هم په معاشونو کي کليني زياتوالي په وخت دا استازان لري کي او دا دوئي په ځائ نور راولي دا يو خصوصي مکتب دا ورزدکونکئ دا نام نه برسيره کيدو په شرط وويل چه دا مکتب مدير سره دا څه عاجل بحث کولو نه ورستو مدير په ساده ډول درته اوئي ” دا صبا نه سکول ته ما راځه” دا زنانه استازانو سرچينئ نوروويل چه څه خصوصي مکتبونه کي نارينه مديران دا خپل زده کوونکو مخي ته سيګرټ څکي دا مديران دا غندني دا ويره دا خپل زده کوونکو سره سخته ژبه استمالوي ولي چه دا طالب علمان په کورونو کي خپلے ميندےاو پلارانو ته حال وونکي
په دي حق له چه دا امنيتي چارواکو نه اوپوښتنه شوه نو دوي دا نه معلوميدو په شرط وويل چه دا قسم مسئلو کي قوي شواهد کم وي او معمولا په زده کونکو کښي ده ډار نه سيوا کيدو نه دا ساتلو له پاره امنيتي چارواکي دا چاپو سخه ډډه کوي
دا مزدورانو رياست دا عامو خلقو دا کم معاش ورکيدو شکايتونو سره مشغوله وي او دا هم په سوداګري او تجارتي بازارونو کي دا څارنه هم کوي چه دا کارکونکوته خو کم اجرت نه ورک
دا خصوصي مکتبونو په لړ کي دا دوئ دا وينه دا چه دا مقررات په دوي باندے نه لاګو کيږي
دا حقيقت تعقبونکي په مطابق حيرانتيه خبره دا چه دا مزدورو رياست سره دا خصوصي مکتبو دا دي مسئلے په حواله قانون نشته په اول ځل دا قانون دا اے اين پي په حکومت کي جوړ کړي شو خو ورستو چه کله بل حکومت راغي هغي دا يو حکم نامے لاندي دا خصوصي مکتبو دا کم معاش برخه دا دي قانون نه لرے کړه په قانوني لاره دا مزدورو رياست قانون کي دا ولايتي شوري له بحث او اجازه بغير هيڅ قسم بدلون نه شي راوستلي
دا حقيقت تعقبونکي دا مزدورو رياست سرچينئ په وړاندے واي چه دا ډيپارټنټ څه ډلو ده دي بدلون پر خلاف دا پيښور په هائ کورټ کيي دا خصوصي مکتبو په حوالے دا بدلون خلاف يو کيس هم درج کړي دي او په عدالت کي دا کيس تر اوسه پوري روان دي
دا صوبه خيبر پختون خواه دا تعليم وزير محمد عاطف وائي ” دا زموږ لومړيتوب دي چه خصوصي مکتبونه په انتظام کي راولو” په داسي حال کي قانوني چاره جوئ روانه دا خو دا خيبر پختون خواه صوبائ حکومت له خواه داسي هيڅ قسم ګامونه نه ښکاريږي چه دا خصوصي مکتبونو دا استازانو په معاش دا نه برابري او دا زده کونکو دا فيسونو دا مسئلے ختم کړے شي.
