ملتان: د کورني تاوتريخوالی په وړاندې د ښځو د ساتنې لپاره د قانون پلي کولو سره سره، د ښځو سره د کورني تاوتريخوالی پيمانه اوچته ده، په خصوصي توګه په سوئيلی پنجاب کې.په واقعيت کې، د ورنيتاوتريخوالي قضيې راپور شوي چې په سيمه کې مخ پر زياتيدو دي . د پوليسو او د ښځينه د حقوقو لپاره کارکونکو ادارو لخوا راټول شوي شميرونو په وړاندي د کورني تاوتريخوالي په پيښو کې ۴۰ فيصده زياتوالی راغلي ده.
د پوليسو لخوا جوړ کړي شوي راپور په وړاندي د ۲۰۱۷ په اول څلور مياشتو کې د کورنی تاوتريخوالي ۴۵۰ پيښي په بيلا بيلو پوليسو مرکزونو کې راپور شوي دي.په داسي حال کې ۲۲۵ پيښي په اوس جوړ شوي ملتان هيلپ لائن کې راپور شوي دي.
آصفه چې د علي پور کلي اوسيدونکي ده.د کورني تاوتريخوالی نښه جوړه کړه شوه او هغي د خپل ځان د وژنی هڅه وکړه،حقيقت تعقبونکي ته وويل چې هغه د ۱۳ کلنو وه چې د کورنی فشار لاندي راغله او هغه واده کړه شوه”زما د خاوند کورني د واده لومړي ورځ راهيسي زما د خپل مور او پلار سره په نيولو باندې نيوکه وکړه او زما د مور او پلار سره خبري اتري ناخوښه کول “ هغي وويل چې کله به هغه خپل خاوند ته د هغي د کورنی ناوړه چلند په اړه وينه وکړه،هغه به هغې ووهله او بدچلنده به ي ورته وويل” يوه ورځ ما فيصله وکړه چې خپل ژوند ختم کړم.ما په خپل ځان د خاورو تيل واچول او ځان له مي اور ورکړو. زه زما د خاوند ورور په لمبو کې اوليدلم او د اور وژلو وروسته په سخت حالت کې روغتون ته بوتلم “ . چې کله حقيقت تعقبونکي هغه په نشتر روغتون ملتان کې اوکتله د هغي د بدن نيمايي برخه په سمدستي ډول سوځول شوي وه.د آصفه خاوند هغي ته طلاق ورکړو او په خپل کورنی کې بله وده وکړه.
د اروا پوهنې مختصص او ټولنيز ساينس پوها،اظهر محمود شيخ وويل چې د کورنيو تاوتريخوالی پيښو شمير، په واقعيت کې راپور شوي قضيېډيرې دي”د کورنی فشارونو ، دوديزو ارزښتونو ،ټولنيز محرميت او د حکومتي موسسو څخه د همکاری نيشتوالی ډيری ښځي د خپلو مظلومانو په وړاندې راپور نه ورکوي يا دوی مجبور دي چې د خپلو کورنيو لخوا خاموش پاتې شي،يا قضيې د ځاني پنچايتونو له لارې حل شي “
ښځينه چارواکي، هما،چې په داد رسي مرکز ملتان کې ټاکلي شوي ده،چې د ښځو د حفاظت لپاره يوه حکومتي څانګه ده ،وويل چې د کورني تاو تريخوالي په ډيرو راپور شويو قضيو کې ، دميرمنو د کورنی غړي د ناوړه ګټې آخيستې په تر سره کولو کې ښکيل دي. هغي وويل” ډيرو وختونه د ايف آئي آر کولو د مخه مخکې ترتيب شوي مګر د استقلال کولو ځواکونو قربانيانو ويره چې د دوی حقونه تاييدوي “
د پرمختيايي موسسې مشر لوړ پوړی ټولنيز کارکونکي او بنياد ايښودونکی ياسيمن خاکوانی وائي،” سره له دې چې په ټولنه کې په ټولنيز،سياسي او روحاني کردار کې مهم رول لوبوي “ زموږ ميرمنې بې برخې پاتي دي او دوی د خپل حقونو څخه خبر نه دي. د دوې اساسي لامل د قانون او نظم پلي کولو نشتوالی ده” . ياسمين زياته کړه هغه تيريدونکي ذهنيت ، د ادبي،بې وزلی،کورنی رواجونو او ناامنه ودونو نيشتوالي ټول په سوئيلي پنجاب کې ستونزې ته زياتوالی ورکوي.
خاکواني ووييل” په پای کې ، د کورني تاوتريخوالی قرباينان هڅه کوی چې خپل ځانونه د ځان وژنې له لارې پای ته ورسوي “
د ملتان د غير دولتي موسسه ملتان د ښځو څانګي مشر او حقوقو کارکونکي،صائمه عامر وايي چې په پاکستان کې صرف ۵۹ فيصده ښځي د بنيادي کچې پورې تعليم تر لاسه کوي ،په ډيرو هيوادونو کې د اندازو کمښت ۹۷ فيصده دي.
د حقيقت تعقبونکي سره په خبرو کې صائمه وويل”د ښځو لوی شميرد کورنی تاو تريخوالی سره مخا مخ کيږي .هغه ښځي چې د کار موندلو تاوان نه لری او په هم دی توګه د روانی ناروغيو زيانمن کيږي،کوم چې دوی په تاوتريخوالی کې څرګندوی “ .هغه زياتوي داخلي ناوړه ګټه اخيسته يوازې هغه مهال منع کيدی شي کله چې ښځو د ساتنې قوانين خپل بشپړ ظرفيت نافذ کړي.
د ښځينه د څانګې رئيس ،شائسته بخاري وويل، په هر درې ښځيناو کې يوه د کورنی تاو تريخوالی نښه ده، د يو د خطر شمير دي.
هغه زياتوي”حتی کله چې ښځې په جرئت ټينګار کوي تر څو د تاوتريخوالی په وړاندې نمبر پورته کړي او د پوليسو په سټيشن کې يې راپور وکړي،دوی ته لږ پاملرنه کيږي،که چيرې ايف آئي آر هم ثبت شي،هغه تور لګوي چې تورن کس لږ تر لږه د توقيف الندې وي “
د ملتان شاه رکن سټيشن کې شکايت کونکي۲۸ کلنه چې د کورنی تاو تريخوالی نښه شوي عائشه شکايت وکړ چې ميړه يې ورته ووهي، د هغي په اړه غږيدلو ته بونه پيداکوي او هم دا رنګه يې د طلاق کولو ګواښ کوي.
عائشه د حقيقت تعقبونکي سره په خبرو کې وويل” زما ميړه کافي اندازه تعليم نه لري او د دې لپاره ښځی لکه څيزونه چلند کوي “
د جام پور نه تعلق لرونکی عائشه،د تيرو اتو کلنو نه چې د ورستو کورنی تاوتريخوالی نښه ده د خپل خاوند نه طلاق غواړي.
عائشه وويل” د دوو لوڼو له زيږيدنې ورروسته زما د ميړه چلند زما سره بدل شو او زما خسر اصلي مسله ده چې له امله يي د حال جوړ شو “
د حقيقت تعقبونکي سره عائشه ، د اعتراف کړی” هر کله چې زه له د خپل خاوند سره زموږ د لور په اړه خبري کولي، زما خسر به ناخوښه شو او زه به د هغه په مخ کې ودرولم چې د زوی تصور کولو توان نه لري “
يو وکيل زهره سجاد زيدي وائي چې په پاکستان کې د ښځو حق د افسوس وړ دی.
هغه وائي “په خصوصي توګه په سوئيلی پنجاب کې صورتحال ډير خراب دي.ادبيات هغه هم دليل دی چې نارينه د خپلو ښځينه سيالانو سره چلند کوي لکه څنګه چې دوی کمزوري دي “
هغي نور اضافه کوي” لومړی د پوليسو څانګه بايد په دې اړه خپل کردار لوړ کړي او خپلې دندې په اخلاص سره وساتي تر څو د قانون اغيز من تطبيق غالب شي “
